Miesięczne archiwum: Kwiecień 2013

Zmiany w czasie menopauzy

Zmiany wewnętrzne  w czasie menopauzy nie są ani tak uderzające, ani tak draż­niące jak oznaki zewnętrzne. Mogą pojawiać się niektóre męs­kie cechy, na przykład zarost na twarzy, szczególnie wokół ką­cików ust. Wiele zaburzeń można zmniejszyć przez podawanie hormonów, a definitywne wystąpienie klimakterium można długo oddalać. Można sztucznie przedłużać stary rytm menstruacyjny, jak to czyni wiele tysięcy kobiet amerykańskich, hormonów uży­wa się jednak częściej dla zmniejszenia dolegliwości okresu przejściowego. Środki uspokajające uważa się na ogół za lepsze od leczenia hormonalnego. Choć bóle głowy są częste w tym okresie, menopauza prawie zawsze likwiduje migreny. Tej ko­rzyści przeciwstawić można większą skłonność do cukrzycy u ko­biet po klimakterium, co łatwo udowodnić: dodanie estrogenu do potrzebnej insuliny szybko zmniejsza zapotrzebowanie na tę ostatnią. Estrogen jest hormonem produkowanym przez rozwi­jający się pęcherzyk, bez czynnego jajnika nie rozwijają się pę­cherzyki zawierające jaja ani nie powstaje estrogen. Zależność chemiczna między estrogenem i cukrzycą jest zarówno skompli­kowana, jak i niejasna. mi kobieta dopuszcza do tycia, mniej dbając o dietę, ale cx> sami niedobór estrogenu, któremu towarzyszy zmniejszenie stwarzanej energii, nie idzie w parze ze zmniejszeniem pobiera­nego pokarmu; kobieta je tylko tyle, ile jadła zawsze, ale ty i mimo to. Z redukcją estrogenu związane jest również rozcieńczenie skóry i zanik kostny. Ten ostatni może czasami dawać poważniejsze następstwa, jak bóle i ogólną demineralizację koić ale takie odległe zmiany, choć mogą być zapoczątkowane przez menopauzę, nie są na ogół uważane za objaw zespołu klimakterycznego. Najbardziej typowe są następstwa krótkoterminowa jak wypieki itp. Najwięcej zmian w ciele kobiety zachodzi w okresie przed menopauzą. Wówczas kobiety skarżą się na zmiany nastroju, brak libida, problemy z sercem czy spadek energii. Następują również zmiany w macicy i pochwy kobiety. Pojawiają się różne objawy. Kobiety uznają ten okres za jeden z najgorszych.

Pomyłki menopauzy

Kobiety, przeważnie otyłe, które przychodzą do szpitala z powodu bólów brzucha, a wycho­dzą po tygodniu z nowym, niespodziewanym i donoszonym dziec­kiem, są zwykle przekonane, że brak miesiączki w ciągu 9 mie­sięcy w połączeniu z przybraniem na wadze, był objawem menopauzy. Takie pomyłki zdarzają się również kobietom, które już miały przedtem dzieci. Bardziej błahym błędem jest przypisy­wanie menopauzie .Niektóre kobiety tyją w czasie menopauzy i tu znowu przy­czyny są skomplikowane i zależne od siebie nawzajem. Czasami­ zmiany zachodzących od niej niezależnie, bę­dących w większym stopniu przejawami starzenia się niż usta­wania owulacji. Wewnętrzne zmiany fizyczne polegają przede wszystkim na stopniowym zaniku narządów reprodukcyjnych. Na początku do­tyczą one jajników, gruczoły te zmniejszają się, zanikają pęche­rzyki Graafa, które przedtem były zasobnikami dla jaj, a z nimi zanikają i jaja. Miejsce ich zajmuje tkanka łączna. Nie tworzą się już ciałka żółte, a jajniki nie wytwarzają substancji dokrewnych. Hormony wytwarzane gdzie indziej, a służące pobudzaniu jajników do ich regularnej cyklicznej aktywności, są nadal pro­dukowane przez tamte gruczoły, ale jajniki już nie są na nie wrażliwe, ich rola się skończyła. Podobnie i jajowody przestały służyć transportowi jaja z jajnika do macicy, stają się cieńsze i krótsze i tracą wyściółkę z komórek nabłonkowych. Sama ma­cica, nie mając już w perspektywie rodzenia dzieci, ulega zani­kowi pod wpływem zmian menopauzy, twardnieje i kurczy się do  pierwotnej wielkości i traci swój zwykły zaokrąglony kształt, również pochwa nieco skraca się i zwęża, zmniejsza się jej elastyczność. Piersi więdną, gdyż zanikają w nich częściowo gruczoły, ale ich atrofia może być skompensowana przez odkła­danie się tłuszczu. Zawartość hormonów w moczu ulega znacz­nej zmianie. Kobiety które przeszły menopauzę uważają zazwyczaj że mają już dni niepłodne i nie moga zajść w ciążę. Niestety bardzo się mylą takie kobiety. Kobieta po okresie menopauzy może zajść w ciąże jeszcze przez klika lat. Jest to spowodowane tym, że okres wygasania jajników może trwać nawet kilka lat. Dlatego przybieranie na wadze po menopauzie nie należy zwalać na nią.

Problemy z menopauzą

Zarzuca się naukowcom że tak niewiele robią, aby ulżyć objawom menopauzy , aby zmiana ta stała się mniejszym wstrząsem. Jest w tym wiele prawdy. Dolegliwości mało romantyczne i bardzo powszednie nie stanowią zachęca­jącego przedmiotu do prac badawczych. Choć na tym polu można by wiele zrobić, to jednak istnieją dowody, że zmiana na ogół biorąc nie jest bardzo poważna. Przeciw doniesieniom określającym na 75% liczbę kobiet od­czuwających silne cierpienia z powodu klimakterium” można zacytować inne, równie godne szacunku źródła stwierdzająca że ?70 do 90% kobiet nie ma objawów wpływających w istotny sposób na stan zdrowia i na życie domowe i towarzyskie”. Oba cytaty są wzięte z British Medical Journal i oba mogą odpowia­dać prawdzie, choć mogłoby się to wydawać niemożliwe. Jak mawiał C. E. M. Joad, wszystko zależy od tego, co masz na my­śli, używając danych słów. Dr M. E. Landau, autor książki Women o/ Forty, stwierdził, że ?dla większości kobiet dolegliwości klimakteryczne wydają się zbyt błahe, aby szukać porady leka­rza i większość pacjentek sama sobie z nimi radzi”. Pisze on również, że jeśli odzew płciowy był dobry przed menopauzą, bę­dzie tak samo dobry, jeśli nie lepszy, po niej. Według przeważa­jącej opinii najmniej kłopotów- klimakterycznych mają kobiety zrównoważone uczuciowo, zdrowe, szczęśliwe w małżeństwie i całkowicie zadowolone ze swych rodzin. Manifestacja zmian fizycznych może być nagła lub stopniowa. Miesiączki mogą zatrzymać się nagle lub mogą występować re­gularnie, ale być coraz mniej obfite. Mogą być nieregularne, ale jednakowo obfite lub regularne, ale niejednakowo obfite, innymi słowy ? nie ma określonej reguły. Problemy z menopauzą pojawiają się prawie każdej kobiecie. Po ostatniej miesiączce dochodzi do tzw. przekwitywania lub inaczej klimakterium. Mogą wówczas pojawiać się różne problemy, czy bóle bądź nawet problem z nietrzymaniem moczu. Istnieje również możliwość leczenia klinicznego, na które w Polsce mało kobiet się decyduje.

Objawy menopauzy

Jakkolwiek menopauza zmienia radykalnie zdolność reproduk­cyjną kobiety, to jednak nie musi ona prowadzić do zmiany wy­dolności płciowej ani potrzeb płciowych, u niektórych kobiet niemożność zajścia w ciążę zwiększa nawet ochotę. U innych zmiana wywołuje uświadomienie sobie ostatniej okazji i większe zdecydowanie, aby się wyszumieć, jak długo to możliwe i jak długo ich partnerzy są skłonni zaspokoić ich pragnienia. Czasem pożądanie wzrasta jako bezpośredni fizyczny skutek zmian klimakterycznych, częściej jednak zmniejsza się i pożądanie, i roz­kosz, a zmiana staje się wymówką dla przerwania współżycia płciowego, zwłaszcza jeśli i przedtem nie było ono zbyt szczęśli­we. Jeśli jednak współżycie jest zadowalające, to nie ma powo­du, dla którego zatrzymaniu procesu dojrzewania jaj ma towarzy­szyć zaniechanie stosunków płciowych. Żadna kobieta nie może przewidzieć, która miesiączka będzie jej ostatnią. Jeśli zapisuje systematycznie zmiany w swym cy­klu, to ginekolog potrafi to mniej więcej przepowiedzieć, jednak dla większości kobiet dopiero brak miesiączki pozwala na uświa­domienie sobie, że poprzednia była ostatnia. Ostatni przejaw aktywności zamierającego układu reprodukcyjnego ma dla ko­biety mniejsze znaczenie niż ustąpienie towarzyszących temu objawów. Są one w większości bardzo nieprzyjemne. Polegają na wypie­kach, bólach i zawrotach głowy, skłonności do tycia, niezrównoważeniu nerwowym, świądzie i bezsenności. Wypieki mogą by: krótkotrwałe, ale mogą także występować często i trwało długo, nieraz w połączeniu z obfitymi potami. Nadmiernie suchości we dnie czy mokra od potu w nocy kobieta może dojść do całkowitego wyczerpania i mieć wszystkiego dosyć. W połączeń:; z innymi objawami, a także ze stanami emocjonalnymi: poczu­cia niedoskonałości, braku atrakcyjności i depresji ? meno­pauza może być ponurym przeżyciem. Tzw. okres przedmenopauzalny występuje u kobiet 6 lat przed menopauzą. Wówczas występują zazwyczaj wydłużone cykle, nietypowe krwawienia. Mogą również pojawić się w tym okresie krwawienia czynnościowe. Pojawiają się także zmiany zanikowe nabłonka pochwy oraz szyjki macicy co może prowadzić do stanów zapalnych dolnego odcinka narządu płciowego. Pojawiają się również problemy z nietrzymaniem moczu.

Klimakterium albo menopauza

Początkiem życia rozrodczego ko­biety jest pokwitanie, na drugim końcu znajduje się menopauza, jedno oznacza początek ? drugie koniec. Klimakterium (z grec­kiego ? oznacza szczebel drabiny)’ jest nieuniknionym stadium w życiu kobiety, jeśli oczywiście dożyje odpowiedniego’ wieku. Tak jak okres dojrzewania występuje nieuchronnie coraz wcześ­niej w świecie współczesnym, tak menopauza zaczyna występo­wać coraz później. Znawcy dawnej literatury fachowej na ten ­­ temat uważają, że reprodukcja kończyła się około czterdziestki. W połowie ubiegłego stulecia miało to miejsce średnio biorąc w wieku 45 lat, obecnie w większości krajów Europy średni wiek klimakterium to 50 lat, jedno z najnowszych doniesień podaje nawet 52. Wynika z tego, że w ciągu ostatnich 100 lat wskutek obniże­nia się wieku dojrzewania z 15,5 do 13, a także wskutek podnie­sienia się wieku menopauzy z 45 do 50 lat, okres reprodukcyjny zwiększył się z 3 do 4 dziesiątków lat. Nikt nie wie na pewno, dlaczego obie te granice oddalają się od siebie, ale prawdopo­dobnie mają na to wpływ lepsze odżywianie i lepsze warunki życia. Pięćdziesiątka jest granicą średnią, ale ta doniosła życiowa zmiana może zdarzyć się w 38 lub 39 roku życia, jak i w 55, cho­ciaż rzadko później, Dziwne się też wydaje, że najlepsza po­święcona tym sprawom książka, wydana w r. 1956, nosi tytuł: Womeriol Forty (Kobiety czterdziestoletnie). Nie ma zależności pomiędzy wiekiem pokwitania a przekwitania. Z wczesnego doj­rzewania nie wynika prawdopodobieństwo wcześniejszego osiąg­nięcia menopauzy. Zaakceptowanie klimakterium nie musi oznaczać zgodzenia się na dotkliwe bóle. Mogą one powodować utrudnienia w funkcjonowaniu prywatnym i zawodowym. Aby tego uniknąć trzeba zastosować odpowiednie leczenie, które pozwoli nam normalnie funkcjonować. Niestety w Polsce kobiety nie chcą stosować zastępczej terapii hormonalnej, ponieważ wierzą, że powoduje ona nowotwór. Jest to mit wysunięty ze źle przeprowadzonych badań.

Owulacja

Po owulacji balonowato napęczniałe tkanki za­padają się, ponieważ woda zostaje wydalona z moczem, a trawienie traci intensywność. Potem cykl ten rozpoczyna się od  nowa. Można zastanawiać się, jakie byłyby następstwa dla kości, gdyby kobieta była wyposażona w tak jaskrawą demonstrację swego czasu płodności. Charakterystyczne są też zmiany temperatury w czasie cyklu  miesiączkowego i wskazują na wystąpienie owulacji. Przed jajeczkowaniem, gdy macica zaczyna ponownie przygotowywać swą błonę śluzową, temperatura ciała kobiety pozostaje w zasadzie stała, ale ma skłonność do nieznacznego obniżania  w miarę przybliżania się dnia owulacji. Następnie, mniej więc w 14 dni po rozpoczęciu się poprzedniej miesiączki następuje nagły, ale krótki spadek temperatury o 0,1 do 0,2°C poniżej normalnej, co według istniejących poglądów wskazuje na doniosły moment pęknięcia pęcherzyka i uwolnienia długo więzionego jaja. Na karcie temperatury jest on łatwiejszy do uchwycenia, gdyż po krótkim spadku następuje dłuższy i wyraźniejszy wzrost. Temperatura nie jest jednakowa u każdej kobiety, ale typowy wykres rozpoczyna się przy 36,7°, powoli opada do 36,- w pierwszych dniach cyklu, nagle do 36,4° w czasie owulacji i wzrasta do 36,9°. Na tym poziomie utrzymuje się do następnej miesiączki i przed jej wystąpieniem opada znowu do 36,7°C. Jeśli temperatura nie opadnie w czasie odpowiadającym następnej miesiączce, to może być objawem zajścia w ciążę, brak następnej miesiączki potwierdzi to podejrzenie. Gdy jajeczko zostanie uwolnione, następuje możliwość zajścia w ciąże. Gdy wówczas plemniki spotkają się z jajeczkiem, istnieje szansa na zapłodnienie. Gdy do tego nie dojdzie, jajeczko obumiera i zostaje wydalone w trakcie kolejnej miesiączki. Wyższa temperatura ciała w trakcie owulacji jest typowym objawem. Innymi objawami są krwawienie, gęsty śluz, ból brzucha.

Agresja a napięcie przedmiesiączkowe

Badania przeprowadzone krótko po za­kończeniu wojny w więzieniu Hołloway wykazały, że 93% czy­nów przestępczych dokonały kobiety w okresie przedmiesiącz­kowym. Inne badania dowodzą, że ponad połowa wypadków w domu zdarza się w tygodniu przedmiesiączkowym, i że kobiety prowadzące samochód w tym okresie częściej powodują wy­padki drogowe. Ta sama przyczyna powoduje straty milionów dni roboczych.

Najbardziej charakterystyczne fizjologicznie dla tego okresu jest zatrzymanie wody w organizmie za sprawą progesteronu, dochodzące do 3 kg. Obrzęk, czyli zatrzymanie płynu w tkan­kach, może być uogólniony i trudny do zauważenia, lub też może dotyczyć przede wszystkim twarzy, łokci, piersi, lub brzucha Być może dotyczy on bezpośrednio i mózgu, ułatwiałoby to wy­tłumaczenie wielu objawów. Nie wiadomo, dlaczego kobiety,, którym bardzo dokucza napięcie przedmiesiączkowe mają zu­pełnie lub prawie zupełnie bezbolesne miesiączki i odwrotnie, te u których miesiączka przebiega z bólami ? dysmenoirhoea ? rzadko odczuwają napięcie przedmiesiączkowe. Stan taki wy­daje się być w przybliżeniu sprawiedliwy. U zwierząt mających naskórek płciowy zatrzymanie wody jest wiele dalej posunięte. Taki naskórek, nie bardzo charaktery­styczny dla człowieka, jest typowy dla wielu innych naczel­nych ? przykładem może być mandryl (gatunek małpy ? przyp. tłum.) z jego krzykliwym zabarwieniem. Niektóre małpy mają naskórek płciowy dokoła sromu, inne dokoła odbytu, niektóre na twarzy. Obrzęk rozpoczyna się na początku każdego cyklu osiąga największe wymiary i intensywność zabarwienia w zwiększa się w czasie owulacji, może wtedy stanowić nawet 1/6 całkowitej wagi ciała zwierzęcia. Zespół napięcia przedmiesiączkowego inaczej PMS cierpi aż 95% kobiet. Najbardziej skutki tego zespołu odczuwają kobiety w przedziale wiekowym 30-40. PMS pojawia się w 2 fazie cyklu i trwa nawet do początków krwawienia. Powodem tego jest zwiększona produkcja progesteronu a gwałtowny spadek estrogenu. Dodatkowa aktywność tego pierwszego oddziałuje na mózg co powoduje wzmaganą złość, irytacji i agresje.

Nieregularne miesiączkowanie

Nie ma kobiety, która do końca miałaby regularne miesiączki. Cykl miesiączkowy może mieć dziewiętnaście, jak i trzydzieści siedem dni. Przeciętnie jednak przyjmuje się, że typowy cykl ma dwadzieścia osiem dni. Zazwyczaj kobieta jest tym bardziej płodna, im bardziej jej cykl miesiączkowy zbliżony jest do tego przeciętnego. Czas pomiędzy owulacją a poprzedzającą ją miesiączką jest zmienny, a większą regularność stwierdza się między owulacją a następującym po niej krwawieniem miesiączkowym. Tuż po zakończeniu miesiączki błona wewnętrzna macicy ponownie wzrasta. Wówczas, jeśli nie dojdzie do ciąży, jest ona wydalona, aby znowu odrosnąć. Nic więc dziwnego, że doktor George Corner zPrinceton uznał miesiączkę za ?niewytłumaczonym zaburzeniem pośród skoordynowanych i spokojnych czynności macicy, zadziwiającą zagadką, w której regularna destrukcja tkanek jest normalną czynnością”. Ten właśnie paradoks zdarza się zdrowej kobiecie około czterystu czterdziestu razy w życiu, wtedy kiedy nie ma dzieci. Przy każdym dziecku skraca się to o około dwanaście razy. Następnie miejsce ma menopauza, zwana przekwitaniem. Jednak miesiączka to nie tylko zmiany fizyczne w organizmie każdej kobiety. Nie pozostaje to również i bez wpływu na stan psychiki kobiety. Chociażby w czasie zespołu napięcia przedmiesiączkowego, kiedy to około 75% kobiet doświadcza różnego rodzaju dolegliwości, takich jak bóle głowy, drażliwość, zmęczenie, nudności, czy bóle stawów. Występowanie nieregularnych miesiączek może mieć wiele czynników. Jednym z czynników tego mogą być zaburzenia hormonalne w ciele kobiety. Innym powodem może być tzw. choroba zespołu policystycznych jajników. Na tę chorobę cierpi około 10% młodych kobiet. Nieregularne miesiączki można leczyć za pomocą tabletek hormonalnych. Bywa również czasami, że takie tabletki kobieta musi przyjmować do końca życia, aby mieć regularne miesiączki.

Menstruacja

W ciągu następnych 14 dni miesiączki gruczoły wewnętrzne stają się bardziej poskręcane, podobne raczej do harmonijek niż do cylindrów. Endometrium o:r czające gruczoły grubieje w dalszym ciągu i wkrótce dochodź do 5 mm. Jeśli nastąpi implantacja zapłodnionego jaja, to dzieje się to w połowie tego okresu, czyli około tydzień po jajeczkowaniu. Zagnieżdżenie się jaja w macicy jest oparte na współdziałaniu, bierze w nim udział zarówno samo jajo, jak i macica. Jeśli nie dojdzie do implantacji, nastąpi miesiączka. Krwawe wydzieliny  są produktem nie wykorzystanej macicy, w której nie do­szło w danym okresie miesiączkowym do zagnieżdżenia jaja i są one zewnętrznym objawem zmian wewnętrznych. Nagłe zahamowanie dopływu progesteronu przez rozczarowany definitywnie pęcherzyk powoduje zatrzymanie przygotowania macicy. Wydalona zostaje 4-milimetrowa górna warstwa endometrium, wytworzona podczas poprzedzających 3 tygodni, i to nie od razu, ale po trosze. Nie wiadomo dokładnie, co powoduje wydalanie. Być może czasowe odcięcie dopływu krwi sprowadź; obumarcie komórek błony wewnętrznej, a kiedy krążenie po­wraca do normy, nie wystarcza już ono do ich ożywienia i tyl­ko staje się powodem utraty często krwi. W każdym razie po 4 lub 5 dniach od rozpoczęcia miesiączki cała troskliwie przygo­towana błona śluzowa zostaje wydalona razem z krwią i ślu­zem najpierw z macicy, a potem z pochwy. Utrata krwi wynos: średnio 40 ml w czasie każdej miesiączki, ale może dochodzić do pięciokrotnie większej ilości, a także może być pięć razy mniejsza od średniej. Miesiączki wykazują duże różnice zarów­no pod tym, jak i pod innymi względami. Menstruacja inaczej miesiączka bądź krwawienie miesięczne to fizjologiczne zjawisko, które ma za zadanie cyklicznie złuszczać nabłonek macicy. Powodem tego są zmiany stężenia hormonów płciowych takich jak estrogen i progesteron. Cyklem miesięcznym nazwiemy wszystkie zmiany hormonalne, zmiany środowiska pochwy, zmiany gruczołów piersiowych, temperatury ciała, nastroju psychicznego i innych funkcji.

Miesiączkowanie

Obecnie, ciąża jest bardziej uważana za wydarzenie niezwykłe, niż za coś, co jest nieuniknione, z uwagi na to, że większość pęcherzyków tak naprawdę nie spełnia swojej roli. Ulegają one zwyrodnieniu, wytwarzając miesiączkę. Nie wytwarzają jej, ale nie mogą jej zapobiec. Krwawienia miesiączkowe to zjawisko, którego wiele osób nie potrafi wytłumaczyć. Dla jednych jest zagadkowe, dla innych paradoksalne, niepotrzebne, czy też kłopotliwe. Miesiączkowanie tak naprawdę rozpoczyna się w okresie dojrzewania, i dla wielu dziewcząt jest zazwyczaj czymś kłopotliwym. Między innymi dlatego, jak wskazują niektóre ankiety, że nie zostały one we właściwy sposób odpowiednio wcześniej uświadomione. Miesiączka to tak naprawdę koniec, a nie początek cyklu, ponieważ on rozpoczyna się o wiele wcześniej.   Wewnętrzna część macicy, zwana fachowo endometrium, jest z początku bardzo cienka. Ma ona warstwę około jednego milimetra. Następnie staje się grubsza, poszerzając i wydłużając gruczoły oraz naczynia krwionośne w ten sposób, aby w czasie owulacji, około po ośmiu dniach po zatrzymaniu się poprzedniego krwawienia mieć trzy milimetry grubości. Przed pierwszą miesiączką okres ten jest dłuższy. Na samym początku miesiączki gruczoły te są proste i mają kształt cylindryczny. Miesiączkę nazywa się również menstruacją lub okresem. Estrogen i progesteron to dwa hormony, które są wytwarzane w jajnikach w czasie miesiączki. Estrogen wpływa na błonę śluzową, która wyściela macicę. Wówczas zwiększa ona swoją grubość co jest sposobem na przygotowanie do zagnieżdżenia się zapłodnionej komórki jajowej. Progesteron to hormon, który sprawia, że macica wzrasta i rozpulchnia.